“आयुष्यात मोठी जोखीम घ्यावी का ? यातच आयुष्य सरते…!”

What’s the biggest risk you’d like to take — but haven’t been able to?

When someone from the familiar circle around us achieves surprising “success,” we too start feeling envious of them. Either we are not ready to quickly accept that their success is undeniable, or even if we do, we try to prove that we too can achieve the same. Even though this process seems effortless, there’s still a stir in our minds. What if we had taken a big risk in life like they did? Today, we too might have achieved astonishing success. Just like them, people might have lined up outside our door with bouquets to congratulate us.

• This is an incident from my life in 1992. It is said that the opportunity to bring about a change in your life often comes to you; you just need to recognize it. Along with this, you must courageously take the risk to turn that opportunity into success. This is exactly what happened in my case.
• In 1992, I won the Best Director award in the finals of the Maharashtra State Drama Competition. Many eyebrows were raised when a newcomer like me, from a small town and an ordinary family, received this award.
• At that time, the award ceremony took place in Goa. During the event, a theater producer from Mumbai invited me to leave my town and move to Mumbai. However, in the blissful haze of receiving the award, I didn’t take his invitation very seriously.
• Of course, I didn’t have a well-paying job at that time either, so the big question was, how would I sustain myself in Mumbai until I got a good opportunity? My elder sister, who was married, lived in Kalyan, a town near Mumbai. I could have stayed there, but the hustle and bustle of life with local trains and the humid coastal weather did not suit me, so I dismissed the thought.
• Then in 1995, I won the award for Best Playwriting for my play. Once again, I was urged to come to Mumbai. However, by then, I was married, and responsibilities had increased. I was no longer in the mindset to take the big risk of relocating with my family to struggle for success. So, I let that opportunity pass as well.
• I decided to continue my career in journalism while living in my small town, Solapur, and I am still involved in theater. Even today, my new plays are warmly received by amateur artists on the Marathi stage. This field has given me a lot—awards, recognition. But beyond the success I’ve achieved here, I still wish to achieve even greater, more surprising success. I’m determined to do this while staying here. Now that I’m free from familial responsibilities, I am also mentally prepared to take a big risk. I’m just waiting for the right opportunity.

आपल्या अवतीभवती असलेल्या परिचित माणसांमधून एखाद्याने आश्चर्यचकित करणारे असे “यश” मिळवले की आपल्याला देखील त्याच्याबद्दल असूया वाटायला लागते. एकतर त्याने मिळवलेले यश हे निर्विवाद आहे, हेच मानायला आपण लवकर तयार होत नसतो. त्यातूनही आपण मान्य केलेच तर हे आपणसुद्धा करू शकतो हे दाखवण्याचा प्रयत्न आपण करतो. हे जरी सहजतेने होत असले तरी देखील आपल्या मनात एक खळबळ मात्र उडालेली असते. त्याच्यासारखी आपण आयुष्यातील मोठी जोखीम उचलली असती तर…? आज आपण देखील आश्चर्यचकित करणारे यश मिळवले असते. त्याच्या प्रमाणेच आपलेही कौतुक करण्यासाठी लोकांनी आपल्या दरवाजा समोर पुष्पगुच्छ घेवून रांगा लावल्या असत्या.

• १९९२ सालामधील ही माझ्या आयुष्यात घडलेली गोष्ट आहे. असं म्हणतात की तुमच्या आयुष्यात बदल घडविणारी संधी तुमच्याकडे चालून येत असते. फक्त तुम्हाला ती ओळखता आली पाहिजे. याबरोबरच त्या संधीचे यशामध्ये रूपांतर करण्यासाठी तुम्ही धाडसाने जोखीम उचलली पाहिजे. माझ्याबाबत नेमके हेच घडले होते.
• १९९२ साली महाराष्ट्र राज्य नाट्य स्पर्धेतून मी अंतिम फेरीत सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक म्हणून पुरस्कार विजेता ठरलो होतो. एका छोट्या शहरातून सामान्य कुटुंबातून आलेल्या माझ्यासारख्या नवख्या तरुणाला हा पुरस्कार मिळाल्याने अनेकांच्या भुवया उंचावल्या होत्या.
• त्यावेळी गोव्यात पुरस्कार समारंभ पार पडला होता. या सोहळ्यात एका मुंबईच्या नाट्य निर्मात्याने मला माझे शहर सोडून मुंबईत येण्याचे आमंत्रण दिले होते. पुरस्कार स्विकारण्याच्या बेहोशीच्या आनंदात मी त्याच्या या आमंत्रणाकडे फार गांभीर्याने पाहिले नाही.
• अर्थात त्यावेळी माझ्याकडे फार चांगल्या कमाईची नोकरी देखील नव्हती. त्यामुळे मुंबईत चांगली संधी मिळेपर्यंत रहायचे कसे ? हा माझ्यासमोर मोठा प्रश्न होता. लग्न झालेली माझी मोठी बहीण मुंबईजवळच असलेल्या कल्याण शहरात रहात होती. तिथे माझी सोय झाली असती. पण लोकल ट्रेनचे धकाधकीचे आयुष्य आणि समुद्राकाठचे दमट हवामान मला मानवणारे नव्हते. त्यामुळे तो विचार मी झटकून टाकला.
• त्यानंतर पुन्हा १९९५ मध्ये मला माझ्या नाटकासाठी सर्वोत्कृष्ट लेखनाचा पुरस्कार मिळाला. यावेळी देखील मला मुंबईत येण्याचा आग्रह झाला होता. परंतु तोपर्यंत माझे लग्न झाले होते. जबाबदारी वाढली होती. आता मी संघर्ष करण्यासाठी कुटुंबाला सोबत घेवून स्थलांतर करण्याची मोठी रिस्क घेण्याच्या मनःस्थितीत नव्हतो. त्यामुळे ती संधी देखील त्यावेळी मी सोडून दिली.
• सोलापूर सारख्या माझ्या छोट्या शहरात राहूनच पत्रकारितेच्या क्षेत्रात करिअर करण्याचा निर्णय घेत मी आजही नाट्यसेवा करत आहे. आजही मराठी हौशी रंगभूमीवर हौशी कलावंतांकडून माझ्या नव्या नाटकांचे स्वागत केले जाते. या क्षेत्राने मला खुपकाही दिले आहे. पुरस्कार, नावलौकिक मिळाला आहे. पण इथे छोट्या शहरात राहून मिळालेल्या यशापेक्षाही अजून आश्चर्यचकित करणारे यश मिळवायचे आहे. ते देखील इथेच राहून हा माझा अट्टाहास असल्याने मी आजही मोठ्या संधीच्या प्रतीक्षेत आहे. आता प्रापंचिक जबाबदारीतून मोकळा झालो असल्याने त्यासाठी मोठी जोखीम घ्यायची देखील मानसिकता ठेवली आहे. बस्स संधीची प्रतीक्षा आहे.

:-Mukund Madhukar Hingne.