Name the most expensive personal item you’ve ever purchased (not your home or car).

Mobile services began in India in 1995. Initially, this service was predominantly used by the elite in metropolitan cities. However, from around 2000 onwards, mobile towers were set up across the country, and a vast mobile network was established. Gradually, mobile phones started appearing in the hands of the salaried middle class. Before the mobile era, there was the era of pagers. Since I worked in the newspaper industry, I used a pager at the time. I started using a mobile phone in 2005, and even then, I bought my first Motorola mobile for about 30 to 35 thousand rupees.

• In India, the “pager” didn’t last for very long. With the arrival of mobile services soon after, many people don’t even remember the pager service anymore. Interestingly, even though mobile services were expensive, it’s worth noting that Pakistan, a country that frequently competes with India, started mobile services before India did. However, even today, internet services in Pakistan are much more expensive than in India.
• In the early days of mobile services in India, even incoming calls were charged. When I started using a mobile, the rate for incoming calls was ₹7 per minute. Since it was too expensive, we used to give missed calls on mobiles and then talk using landlines. Despite the high cost of mobile services, I still preferred buying expensive handsets.
• If the handset fell to the ground or into water, it had to be discarded. These things happened to me in the rush of work. Moreover, mobile handsets would get stolen. As a result, I had to buy at least two mobile handsets every year.
• I can’t even remember how many handsets I’ve changed over the years. I often lost track of which handset’s EMI I was paying at any given time. But now, mobile and internet services in India are of high quality and much more affordable. Yet, the habit of purchasing expensive handsets, a sign of wealth, still persists. That’s the only marker that I’m not part of the middle class.

“महागड्या मोबाईल हँडसेटचे आकर्षण आजही कायम…!”

भारतात मोबाईल सेवा १९९५ मध्ये सुरू झाली. अर्थात पहिली काही वर्षे या सेवेचा लाभ महानगरांमधील उच्चभ्रू वर्गातूनच घेतला जात होता. पण साधारणतः २००० सालापासून देशभर मोबाईलचे टॉवर उभारून मोबाईल सेवेचे जाळे विणण्यात आले. त्यानंतर मात्र हळूहळू नोकरदार मध्यमवर्गीयांच्या हातात मोबाईल दिसू लागला. मोबाईलचे युग सुरू होण्याअगोदर “पेजर”चे युग होते. वृत्तपत्र क्षेत्रात काम करत असल्याने “पेजर” वापरत होतो. मी २००५ पासून मोबाईल वापरायला सुरुवात केली. तेंव्हा देखील ३० ते ३५ हजाराचा पहिल्यांदा मोटोरोला कंपनीचा मोबाईल खरेदी केला होता.

• भारतात “पेजर” फार काळ चालला नाही. पाठोपाठ मोबाईलसेवा आल्याने “पेजर” सेवा बऱ्याच जणांना आता आठवणीत देखील नसेल. तसं बघायला गेलं तर मोबाईलसेवा ही महागडी सेवा असतानाही नेहमी भारताशी स्पर्धा करणाऱ्या पाकिस्तानमध्ये भारताअगोदर मोबाईलसेवा सुरू झाली हे इथे विशेषत्वाने नमूद करावेसे वाटते. आजही तिथे इंटरनेट सेवा भारतापेक्षा खूप महागडी सेवा आहे.
• भारतात सुरुवातीच्या काळात मोबाईलवरून इनकमिंग कॉलसाठी देखील चार्जेस आकारले जात होते. मी वापरायला सुरुवात केली तेंव्हा इनकमिंग कॉलचा दर ७ रुपये/मिनिट होता. परवडत नसल्याने आम्ही सुरुवातीला मोबाईलवर फक्त मिस कॉल करायचो. मग लॅण्ड फोनवरून बोलायचो. एव्हढी महागडी सेवा असतानाही मी मोबाईल हँडसेट मात्र महागडे घेत होतो.
• हाताळताना जमिनीवर पडला किंवा पाण्यात पडला की हँडसेट फेकून द्यावा लागतो. कामाच्या धावपळीत या गोष्टी माझ्याकडून व्हायच्या. शिवाय मोबाईल हँडसेटची चोरी व्हायची. त्यामुळे वर्षातून किमान दोन वेळातरी मला मोबाईल हँडसेट खरेदी करण्याची वेळ यायची.
• मी आजवर किती हँडसेट बदलले आहेत, हेच मला आता आठवत नाही. कोणत्या हँडसेटचा “ईएमआय” भरतोय हेच लक्षात यायचे नाही. आता मात्र भारतात इंटरनेट सेवा आणि मोबाईलसेवा खूप चांगल्या दर्जाची आणि स्वस्तातील आहे. पण महागडे हँडसेट खरेदी करण्याची श्रीमंत सवय आजही कायम आहे. मी मध्यमवर्गीय नसल्याची तेव्हढी एकच खूण माझ्याकडे आहे.

:-Mukund Madhukar Hingne.