When we step out of the house or meet an unfamiliar person for some work, the first question they usually ask is, “What are you currently doing?” If we start counting how many times this question is asked in a day, we might forget what we are actually doing. We tend to feel that this question is asked to belittle us. This is where the irritation towards this question starts to develop in our minds.

• The question, “What are you currently doing?” generally starts being asked of you by familiar and unfamiliar people from the time you begin your college education. Their curiosity often extends to predicting what future opportunities you’ll get from your studies and what position you might hold in society. This analysis ultimately leads to a decision about whether they should maintain a relationship with you or not.
• At first glance, this question seems to be asked innocently and casually, but at its core, it categorizes your existence. It’s a question that can uproot any optimism you might have about getting a great opportunity in the future, hitting a lottery, or gaining recognition through your hard work and passion. Here, the question reflects more on the intellectual capacity of the person asking rather than respecting your emotions. That’s why this question irritates us.
• In the prime of your life, especially in your youth, this same question is often asked in a slightly different way: “Are you managing well in the work you’re doing right now?” The direct implication here is that your income is modest, meaning they are subtly assessing your financial standing again.
• For those on the verge of retirement, this question becomes even more humiliating. If someone tells you in the later years of life that the work you’ve done all your life was worthless, how much anger would you feel toward them? Yet, this question is deliberately asked.
• So, what should be done about such a question? No matter how much you try to avoid it, this question will haunt you until the end of your life. To find some solace, we eventually start asking the same question to others. Overall, this question continues to live on generation after generation. There’s no unraveling it, and there’s no end to it. The only options are to avoid the person asking it or to fuel the malicious satisfaction they derive from it. Because sooner or later, you, too, will start asking this same question to others.

“सध्या तुम्ही काय करता हा प्रश्न तुम्हाला चीड आणतो का ?”

आपण घराबाहेर पडलो किंवा एखाद्या अपरिचित माणसाला काही कामानिमित्त भेटलो तर तो सगळ्यात पहिल्यांदा एकच प्रश्न विचारतो, “सध्या तुम्ही काय करता ?” हा प्रश्न दिवसातून किती वेळा विचारल्या जातो ? हे मोजत बसलो तर आपण नेमकं काय करतो ? हेच विसरून जातो. बहुदा आपल्याला कमी लेखण्यासाठीच हा प्रश्न विचारला जात असावा असा आपला ग्रह होतो. यातूनच या प्रश्नाबद्दल आपल्या मनात चीड उत्पन्न होत असते.

• “सध्या तुम्ही काय करता ?” हा प्रश्न तुम्हाला साधारणतः महाविद्यालयीन शिक्षण घेत असल्यापासूनच परिसरातील परिचित-अपरिचित लोकांकडून विचारायला सुरुवात होते. तुम्ही घेत असलेल्या शिक्षणातून तुम्हाला भविष्यात किती संधी मिळतील ? याचा आराखडा बांधत पुढे तुमचे समाजात कोणते स्थान राहील ? इथपर्यंत हे संशोधन येवून थांबत असते. मग तुमच्याशी ओळख ठेवायची की नाही ? हे नक्की केल्या जाते.
• हा प्रश्न अतिशय सहजतेने आणि निरागसतेने विचारला जातो, असं वरकरणी वाटत असलं तरी हा प्रश्न मुळातच तुमच्या अस्तित्वाचे वर्गीकरण करणारा प्रश्न आहे. भविष्यात तुम्हाला एखादी मोठी संधी मिळेल किंवा लॉटरी लागेल, किंवा तुम्ही आवडीने आणि मेहनतीने करत असलेल्या कामात तुमचा नावलौकिक होईल या आशावादाला समूळ उखडून टाकणारा हा प्रश्न असतो. इथं तुमच्या भावनांचा आदर न राखता प्रश्न विचारणाऱ्याच्या बौद्धिक आवाक्याचा मुद्दा जास्त असतो. म्हणूनच या प्रश्नाची आपल्याला चीड येत असते.
• उमेदीच्या काळात म्हणजेच ऐन तारुण्यात हाच प्रश्न तुम्हाला जरा वेगळ्या पद्धतीने विचारला जातो. “सध्या तुम्ही जे काम करत आहात त्यात तुमचे भागते ना ?” अशा पद्धतीने हा प्रश्न फिरवून विचारला जातो. याचा त्यांना अभिप्रेत असणारा सरळ अर्थ हाच असतो की, तुमचे आर्थिक उत्पन्न हे बेताचेच आहे. म्हणजेच ते आर्थिकस्तरावर पुन्हा तुमची तपासनीच करत असतात.
• निवृत्तीच्या उंबरठ्यावर असणाऱ्यांना तर हा प्रश्न अधिक अपमानित करणारा असतो. एकतर आयुष्यभर केलेले काम किती कवडीमोल होते हे जर तुम्हाला आयुष्याच्या उत्तरार्धात कुणी सांगत असेल तर त्याच्याबद्दल तुमच्या मनात किती संताप उसळलेला असेल ? पण हा प्रश्न मुद्दामहून विचारला जातो.
• आता अशा प्रश्नाचं नेमकं करायचं काय ? आपण कितीही टाळलं तरी हा प्रश्न मरेपर्यंत आपला पिच्छा सोडत नाही. मग दिलासा मिळावा म्हणून आपण देखील हाच प्रश्न इतरांना विचारायला सुरुवात करतो. एकूणच पिढी दर पिढी हा प्रश्न जिवंत आहे. त्याची उकलही होत नाही आणि त्याचा अंत देखील नाही. एकतर विचारणाऱ्या व्यक्तीला टाळायचे किंवा त्याला मिळणाऱ्या आसुरी आनंदाला आपण अधिक बळ पुरवायचे एव्हढेच आपल्या हातात असते. कारण काही काळानंतर आपण देखील हाच प्रश्न इतरांना विचारणार असतो.

:-Mukund Madhukar Hingne.