“Lying” may seem like a simple or harmless habit to many, but it has serious consequences. Initially, it appears easy and beneficial, but as time passes, its negative effects become evident. Lying not only damages social reputation and credibility but also leads to mental, financial, and sometimes even fatal consequences.

A self-centered person or someone trapped in their own world often lies either for personal gain or mere amusement. However, these lies eventually raise questions about their trustworthiness. Not just that, but they also push the person toward self-destruction. History has witnessed many habitual liars, and their tragic end has itself become a part of history.

Lying may seem like a convenient option in the short term, but it gradually leads a person toward destruction. Therefore, honesty is essential for good character and mental peace. Speaking the truth may be difficult, but it brings long-term success and happiness.

A) Effects on Character:

(1) Loss of Trust:

Once a person starts lying, it becomes difficult for others to trust their words. Even small lies create suspicion in people’s minds. A habitual liar does not earn respect in society.

(2) Strained Relationships:

A person may sustain their falsehood for some time, but when the truth comes out, trust from close ones is lost. This leads to distance in friendships, family, and workplace relationships.

(3) Professional and Social Loss:

Trustworthiness is a crucial trait in business and employment. If an employee or entrepreneur is known for lying, they receive fewer opportunities, which hinders their growth.

B) The Path to Self-Destruction:

(1) A Web of Lies and Mental Stress:

When a person lies repeatedly, they have to create new falsehoods to cover up the previous ones. This constant cycle increases mental stress and leads to issues like anxiety and depression.

(2) Loss of Morality and Self-Respect:

A habitual liar gradually loses faith in their own judgment. They become disconnected from reality and lose their self-esteem. In some cases, this leads to depression and even thoughts of self-harm.

(3) Social Humiliation and Suicidal Tendencies:

When a person is publicly exposed for their dishonesty, they may feel extreme humiliation. In some cases, large-scale fraud or exposure of lies has led individuals to take extreme steps, including suicide.

C) Solutions and Remedies:

To break the habit of lying, the following steps can be helpful:

* Accepting one’s mistakes – Instead of lying, embracing the truth reduces mental stress.

* Developing positive habits – Self-reflection, journaling, or communicating with honest friends can be beneficial.

* Seeking professional help – If lying becomes uncontrollable, consulting a psychologist or counselor is advisable.

“थापा मारणे : चारित्र्याच्या नुकसानी बरोबरच आत्मघाताकडे प्रवास…!”

“थापा मारणे” ही अनेकांना साधी किंवा निरुपद्रवी सवय वाटू शकते, पण याचे गंभीर परिणाम असतात. सुरुवातीला ही सवय सहजशक्य आणि फायद्याची वाटते, पण जसजसा काळ जातो तसतसे त्याचे दुष्परिणाम स्पष्ट होऊ लागतात. थापा मारण्याने फक्त सामाजिक प्रतिष्ठा आणि विश्वासार्हतेचे नुकसान होत नाही, तर मानसिक, आर्थिक आणि कधीकधी जीवघेण्या स्वरूपाचेही परिणाम भोगावे लागू शकतात. आत्मकेंद्रित किंवा स्वतःच्या कोषात गुरफटलेला व्यक्ती हा केवळ स्वतःच्या फायद्यासाठी अथवा मनोरंजनासाठी थापा मारत असतो. या थापाच पुढे चालून त्याच्या विश्वासार्हतेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण करतात. एव्हढेच नव्हे तर त्याला आत्मघाताच्या मार्गावर नेतात. इतिहासात अनेक थापेबाज होवून गेले. त्यांचा आत्मघाती शेवटही एक इतिहास बनला.

थापा मारणे ही तात्पुरती सोयीस्कर वाटणारी गोष्ट आहे, पण ती हळूहळू माणसाला विनाशाच्या मार्गावर नेते. म्हणूनच, प्रामाणिकपणा हा चांगल्या चारित्र्यासाठी आणि मानसिक शांततेसाठी अनिवार्य आहे. सत्य बोलणे कठीण असले तरी ते दीर्घकालीन यश आणि आनंद देते.

अ) चारित्र्यावर होणारे परिणाम :-

(१) विश्वास कमी होतो :

एकदा का माणसाने थापा मारायला सुरुवात केली की, त्याच्या शब्दांवर विश्वास ठेवणे कठीण होते. अगदी लहान थापाही इतरांच्या नजरेत संशय निर्माण करतात. सतत खोटं बोलणाऱ्याला समाजात सन्मान मिळत नाही.

(२) नातेसंबंध बिघडतात :

माणूस खोटं बोलून काही काळ टिकू शकतो, पण जेव्हा सत्य बाहेर येते तेव्हा जवळच्या लोकांचा विश्वास उडतो. मित्र, कुटुंब आणि सहकाऱ्यांमध्ये दुरावा निर्माण होतो.

(३) व्यावसायिक आणि सामाजिक नुकसान :

व्यवसाय किंवा नोकरीच्या ठिकाणी विश्वासार्हता हा महत्त्वाचा गुण असतो. जर एखादा कर्मचारी किंवा व्यावसायिक खोटं बोलत असेल, तर त्याला संधी कमी मिळतात आणि त्याचा विकास खुंटतो.

ब) आत्मघाताच्या दिशेने वाटचाल :-

(१) थापांचे जाळे आणि मानसिक तणाव :

जेव्हा एखादी व्यक्ती वारंवार थापा मारते, तेव्हा त्या झाकण्यासाठी नवी नवी खोटी कारणं शोधावी लागतात. हे सतत चालू राहिल्यास मानसिक तणाव वाढतो आणि चिंता-उदासीनता (depression) यासारख्या समस्या निर्माण होतात.

(२) नैतिकतेचा आणि आत्मसन्मानाचा नाश :

सतत खोटं बोलणारा माणूस हळूहळू स्वतःच्या निर्णयक्षमतेवरच विश्वास ठेवेनासा होतो. तो खऱ्या-जगाच्या संपर्कातून दुरावतो आणि आत्मसन्मान गमावतो. काही वेळा हे नैराश्यात रूपांतर होते आणि आत्मघाताच्या विचारांपर्यंत माणूस पोहोचतो.

(३) सामाजिक अपमान आणि आत्महत्येचे टोक :

जेव्हा एखाद्या व्यक्तीच्या खोटारडेपणामुळे त्याचा संपूर्ण सामाजिक अपमान होतो, तेव्हा काही लोकांना जगण्याची इच्छाही संपुष्टात येते. काही प्रकरणांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर फसवणूक झाल्यास किंवा खोटं उघड झाल्यावर आत्महत्येसारखी टोकाची कृती केली जाते.

क) उपाय आणि सुधारणा :-

थापा मारण्याची सवय मोडण्यासाठी खालील गोष्टी उपयुक्त ठरू शकतात:

• स्वतःच्या चुका स्वीकारणे :– खोटं बोलण्याऐवजी सत्य स्वीकारल्यास मनावरचा ताण कमी होतो.
• योग्य सवयी लावणे :– आत्मपरिक्षण, डायरी लिहिणे किंवा प्रामाणिक मित्रांशी संवाद साधणे हे उपाय उपयोगी पडू शकतात.
• समुपदेशकांची मदत घेणे :–
  जर खोटं बोलण्याची सवय टाळता येत नसेल तर मनोवैज्ञानिक किंवा समुपदेशकांची मदत घेणे योग्य.

:-Mukund Madhukar Hingne.