What advice would you give to your teenage self?

In my childhood, my mother instilled a good habit in me—standing in front of the mirror and holding myself accountable. Maybe this lesson benefited me back then, though I don’t clearly remember. But over time, it became a habit.

Of course, no matter how much advice I gave to my reflection, that reflection (which was essentially my mind) chose to accept some and ignore others. Naturally, the outcome was as expected—I didn’t run towards progress with the speed I should have in my youth.

At least, that’s how I feel now. Back then, I never felt the urgency. Life seemed long, and I always thought—what’s the rush? There’s plenty of time ahead.

Your life is yours to shape. Make the right decisions, but don’t rush. Gain experience, make mistakes, learn from them, and keep improving yourself. The future is bright.

I used to stand in front of the mirror and regularly give advice to my teenage self. Some of it he listened to, while some he ignored. How useful do you find these pieces of advice?

1) Believe in Yourself

Never doubt what you are capable of. People may criticize you and underestimate you, but if you have confidence in yourself, you can achieve anything.

2) Failure is Not the End, It’s a Learning Opportunity

Everyone makes mistakes in life. If you fail, try to learn from it. Don’t be discouraged by failure; instead, use it as a stepping stone to future success.

3) Use Your Time Wisely

In youth, time may seem unlimited, but it is incredibly valuable. Don’t waste even a single moment today—making good use of your time will bring great benefits in the future.

4) Do Not Compare Yourself to Others

Everyone’s journey is different. Instead of feeling insecure about others’ success, take inspiration from it and stay committed to your own path.

5) Keep Learning New Skills

Don’t limit yourself to school or college studies. Learning new skills, reading, and gaining experiences will always be useful in life.

6) Understand and Accept Your Emotions

Sometimes, you may feel sadness, anger, fear, or disappointment. Don’t suppress these emotions. Acknowledge them and find thoughtful ways to deal with them. Mental health is just as important as physical health.

7) Learn to Judge People Wisely

Not everyone is honest. Be open and kind to people, but don’t trust blindly. Choosing the right friends is crucial for a lifetime.

8) Take Care of Your Physical and Mental Health

Good health is the greatest wealth in life. Develop habits like proper nutrition, exercise, sufficient sleep, and inner peace from a young age.

9) Respect the Advice and Guidance of Parents

Sometimes, their advice may seem outdated, but it will prove valuable in the long run. Understand their experiences and respect their teachings.

10) Enjoy Life, But with Responsibility

Entertainment, spending time with friends, and traveling are important, but so is taking responsibility. Avoid recklessness and maintain a balance in life.

” मी नेहमीच स्वतःला सल्ले देतो ; काही ऐकतो, काही सोडून देतो…!”

लहानपणी आईने मला एक चांगली सवय लावली होती. आरशासमोर उभे राहून स्वतःच स्वतःला जाब विचारायचा. लहानपणी आईच्या या शिकवणीचा कदाचित फायदा देखील झाला असेल, नक्की आठवत नाही. पण पुढे ही सवय बनली. अर्थात मी माझ्या आरश्यातील प्रतिमेला कितीही सल्ले दिले तरी ती प्रतिमा (अर्थात माझे मन) काही सल्ले ऐकत होते, तर काही सोडून देत होते. मग व्हायचा तोच परिणाम झाला. तरुणपणी स्वतःच्या प्रगतीच्या दिशेने ज्या गतीने धावायला हवे होते त्या गतीने धावलो नाही. अर्थात आत्ता असं वाटतंय. त्यावेळी एव्हढी काय घाई आहे ? सगळं आयुष्य पडलंय-असंच वाटायचं.

तुमचं आयुष्य तुम्हालाच घडवायचं आहे. योग्य निर्णय घ्या, पण त्यासाठी घाई करू नका. अनुभव घ्या, चुका करा, शिकत रहा आणि सतत स्वतःला सुधारत रहा. भविष्य उज्ज्वल आहे.

मी आरशासमोर उभारून माझ्या किशोरवयीन (टीनएज) स्वतःला काही सल्ले नियमितपणे द्यायचो, त्यातील तो काही सल्ले ऐकायचा, तर काही ऐकत नसायचा. तुम्हाला हे सल्ले कितपत फायद्याचे वाटतात :

१) स्वतःवर विश्वास ठेवा :-

तुम्ही काय करू शकता यावर शंका घेऊ नका. अनेकदा लोक तुमच्यावर टीका करतील, तुम्हाला कमी लेखतील, पण स्वतःवर विश्वास असेल तर तुम्ही काहीही साध्य करू शकता.

२) अपयश म्हणजे शेवट नाही, शिकण्याची संधी आहे :-

जीवनात प्रत्येकजण चुका करतो. जर अपयश आले, तर त्यातून शिकण्याचा प्रयत्न करा. पराभवाने खचून न जाता, तो पुढील यशाचा मार्ग बनवा.

३) वेळेचा योग्य उपयोग करा :-

तरुणपणी वेळ अमर्याद वाटतो, पण तो खूप मौल्यवान आहे. आजचा एकही क्षण वाया घालवू नका. वेळेचा सदुपयोग केल्यास भविष्यात त्याचे मोठे फायदे होतील.

४) स्वतःची तुलना इतरांशी करू नका :-

प्रत्येकाची वाटचाल वेगळी असते. दुसऱ्यांचे यश पाहून अस्वस्थ होऊ नका, तर त्यातून प्रेरणा घ्या आणि स्वतःच्या मार्गावर प्रामाणिकपणे चालत राहा.

५) नवीन कौशल्ये शिकत राहा :-

शाळा-कॉलेजच्या अभ्यासापुरते मर्यादित राहू नका. वेगवेगळी कौशल्ये शिकणे, वाचन करणे, अनुभव घेत राहणे—या गोष्टी भविष्यात उपयोगी पडतील.

६) स्वतःच्या भावना समजून घ्या आणि त्यांना स्वीकारा :-

कधीकधी दुःख, राग, भीती किंवा निराशा वाटते. या भावना लपवू नका. त्यांना समजून घेऊन, त्यावर विचारपूर्वक उपाय शोधा. मानसिक आरोग्य जपणे महत्त्वाचे आहे.

७) माणसं ओळखायला शिका :-

सगळेच लोक प्रामाणिक नसतात. प्रत्येकाशी मनमोकळेपणाने वागा, पण कोणावरही अंधविश्वास ठेवू नका. योग्य मित्र निवडणे हे जीवनभरासाठी महत्त्वाचे ठरते.

८) शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य सांभाळा :-

तंदुरुस्त राहणे ही जीवनातील सर्वात मोठी संपत्ती आहे. योग्य आहार, व्यायाम, पुरेशी झोप आणि मानसिक शांती—या सवयी लहानपणापासूनच अंगीकारा.

९) आई-वडिलांचा सल्ला आणि मार्गदर्शन महत्त्वाचे आहे :-

कधी कधी त्यांचा सल्ला जुनाट वाटतो, पण तोच तुम्हाला भविष्यात उपयोगी पडेल. त्यांचे अनुभव समजून घ्या आणि त्यांच्या शिकवणीचा आदर करा.

१०) जीवनाचा आनंद घ्या, पण जबाबदारीने :-

करमणूक, मित्रांसोबत वेळ घालवणे, प्रवास करणे या गोष्टी महत्त्वाच्या आहेत, पण त्याचबरोबर जबाबदारीही घ्या. बेफिकीरपणा टाळा आणि समतोल साधा.

:-Mukund Madhukar Hingne.