This ideology seems highly relevant in today’s social, psychological, and technological era. It means that humans are constantly exploring new tools, technologies, concepts, and methods to connect with others, communicate, build relationships, or influence them. However, in this pursuit, they are neglecting the opportunity to look within themselves, understand their own being, and discover their true existence.

Man's progress in expanding connections with the outside world is certainly commendable. However, if we forget ourselves in the process, this progress becomes meaningless. While reaching out to others, it is essential to remain connected with oneself. "Use technology to connect with the outer world, but use your inner self to stay connected with yourself."

1)New Pathways to Connect with the External World :-

In today’s era, the entire world is digitally connected. The internet, social media, artificial intelligence (AI), and various communication platforms have enabled new ways of interaction.

• Platforms like Facebook, WhatsApp, Instagram, and Twitter allow people to communicate instantly.
• Video calls, Zoom meetings, and online discussions have bridged the gap of distance.
• Email, messaging apps, blogs, podcasts, and digital marketing help individuals reach a global audience.
• Artificial intelligence and automation make fulfilling human needs easier and more efficient.

2) Why Have the Pathways to Self-Connection Closed? :-

While achieving all this, people have forgotten the path to introspection, self-understanding, and personal growth.

• We have started measuring our self-worth based on others’ lives as seen on social media.
• In the race to meet societal expectations, we are neglecting our own desires.
• There is little time left to understand our own thoughts, emotions, and struggles.
• Practices like meditation, self-reflection, and solitude are being ignored.
• In the pursuit of external validation, we are losing our inner connection.

3) What Are the Consequences? :-

• Stress, anxiety, and depression are on the rise.
• Our happiness is becoming dependent on others’ approval.
• Self-awareness and self-confidence are gradually diminishing.
• Even though we are connected to the world, we are becoming disconnected from ourselves.

4) What’s the Solution? :-

• Take some time for yourself and engage in self-conversation.
• Practice meditation, yoga, writing, or any personal art form.
• Make an effort to understand yourself and value your thoughts and emotions.
• Use technology not just to connect with the world but also to connect with yourself.

“दुसऱ्यापर्यंत पोहोचण्याचे नवे मार्ग शोधतोय; स्वतःपर्यंत पोहोचण्याचे मार्ग मात्र बंद…!”

ही विचारसरणी आजच्या सामाजिक, मानसिक आणि तंत्रज्ञानाच्या युगात अतिशय समर्पक वाटते. याचा अर्थ असा आहे की माणूस इतर लोकांशी संपर्क साधण्यासाठी, संवाद साधण्यासाठी, त्यांच्याशी संबंध जोडण्यासाठी अथवा त्यांच्यावर प्रभाव टाकण्यासाठी नवनवीन साधने, तंत्रज्ञान, संकल्पना आणि मार्ग शोधत असतो. मात्र, स्वतःच्या अंतरंगात डोकावून पाहण्याची, स्वतःला ओळखण्याची आणि स्वतःच्या अस्तित्वाचा शोध घेण्याची संधी तो सोडून देत आहे.

माणसाने बाहेरच्या जगाशी संपर्क वाढवण्यासाठी केलेली प्रगती नक्कीच कौतुकास्पद आहे. पण त्याचवेळी, जर आपण स्वतःला विसरत गेलो, तर ही प्रगती व्यर्थ ठरेल. दुसऱ्यांपर्यंत पोहोचताना स्वतःपासून तुटू नये, याची जाणीव ठेवणे आवश्यक आहे. "बाहेरच्या जगाला जोडण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा उपयोग करा, पण स्वतःशी जोडण्यासाठी अंतर्मनाचा वापर करा."

१. बाह्य जगाशी जोडणारे नवे मार्ग :-

आजच्या काळात संपूर्ण जग डिजिटलरित्या जोडले गेले आहे. इंटरनेट, सोशल मीडिया, कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI), आणि विविध संवादाचे प्लॅटफॉर्म यामुळे माणसाने संवादाच्या नव्या वाटा शोधल्या आहेत.

• फेसबुक, व्हॉट्सअ‍ॅप, इंस्टाग्राम, ट्विटर यासारख्या माध्यमांमुळे लोक त्वरित संवाद साधू शकतात.
• व्हिडीओ कॉल, झूम मीटिंग, ऑनलाईन चर्चासत्रे यामुळे अंतराची तफावत मिटली आहे.
• ईमेल, मेसेजिंग अॅप्स, ब्लॉग्स, पॉडकास्ट्स, डिजिटल मार्केटिंग यामुळे माणूस जगभर पोहोचत आहे.
• कृत्रिम बुद्धिमत्ता आणि ऑटोमेशन यामुळे माणूस आपल्या गरजा अधिक सोप्या आणि प्रभावीपणे पूर्ण करू शकतो.

२. स्वतःकडे जाणारे मार्ग बंद का झाले? :-

परंतु, हे सर्व करत असताना माणूस स्वतःच्या आत डोकावण्याचा, स्वतःला समजून घेण्याचा, स्वतःचा विकास करण्याचा मार्ग विसरला आहे.

• सोशल मीडियावर इतरांचे आयुष्य पाहून आपण स्वतःचे मूल्य त्या निकषांवर ठरवू लागलो आहोत.
• लोकांच्या अपेक्षा पूर्ण करण्याच्या धडपडीत स्वतःच्या इच्छांना दुर्लक्षित करत आहोत.
• मनातील विचार, भावना आणि समस्या समजून घेण्यासाठी माणसाकडे आता वेळच नाही.
• ध्यान, आत्मचिंतन, एकांत यासारख्या गोष्टींकडे दुर्लक्ष होत आहे.
• बाहेरच्या जगाकडून मान्यता मिळवण्याच्या प्रयत्नात आपण स्वतःशी असलेला संवाद हरवत चाललो आहोत.

३. याचा परिणाम काय? :-

• तणाव, चिंता, नैराश्य यासारख्या समस्या वाढत आहेत.
• स्वतःचे सुख दुसऱ्यांच्या मान्यतेवर अवलंबून होत आहे.
• आत्मभान आणि आत्मविश्वास कमी होत चालला आहे.
• जरी जगाशी जोडले गेलो असलो तरी स्वतःपासून तुटत चाललो आहोत.

४. उपाय काय? :-

• काही वेळ स्वतःसाठी काढा, स्वतःशी संवाद साधा.
• ध्यानधारणा, योग, लेखन किंवा एखादी व्यक्तिशः कला जोपासा.
• स्वतःला समजून घेण्याचा प्रयत्न करा, स्वतःच्या विचारांनाd आणि भावनांना महत्त्व द्या.
• तंत्रज्ञानाचा उपयोग बाह्य जगासाठी जितका करता, तितकाच स्वतःला ओळखण्यासाठीही करा.

:-Mukund Madhukar Hingne.