A human being is a social creature, constantly forming relationships—with family, friends, colleagues, business partners, neighbors, and other members of society. However, amidst the complexities of these relationships, one crucial aspect often gets overlooked—the genuine understanding of the other person’s heart and mind.
Sometimes, we establish good connections with people, spend time with them, and trust them. Yet, we often forget to deeply consider what is truly going on in their minds—their emotions, struggles, pain, and expectations. As a result, relationships sometimes remain superficial and eventually grow distant over time.
Building relationships is important, but without understanding the other person’s heart, those connections cannot reach true depth. If a relationship is to be nurtured in its truest sense, merely being with someone is not enough—you must look into their heart and truly understand them. Otherwise, no matter how many people surround you, relationships will remain mere formalities.
"If you want relationships to last, don’t just focus on forming them—understand their soul and their heart."
- Focusing Only on Your Own Emotions While Building Relationship :-
When we form a relationship with someone, we often focus primarily on our own thoughts, emotions, and expectations. We think about why we are connecting with that person, what we expect from them, and how they respond to us.
However, we rarely consider what is going on in their minds, what their emotional world is like, whether our presence brings them comfort, or if they are silently suffering. As a result, many relationships become transactional rather than being based on genuine understanding.
- Prioritizing Speaking Over Listening :-
We communicate with others, but is it truly a meaningful conversation? Often, we focus more on expressing our own feelings rather than understanding what the other person wants to convey. We fail to grasp the emotions hidden behind their words.
In a genuine relationship, talking alone is not enough; the ability to listen and understand is essential. When we talk to a friend, loved one, or colleague, do we truly understand the emotions behind their words?
- Superficial Interactions in Social Relationships :-
In today’s world, there are countless ways to connect with people—social media, messaging apps, phone calls, and video calls. However, one major issue with these connections is that they are becoming increasingly superficial.
We stay in touch with many people, talk to them, view their photos and posts, and celebrate their achievements. But how often do we genuinely try to understand what is going on in their minds, what challenges they are facing, or their mental state?
As a result, relationships often remain limited to mere interactions. Even though communication has increased, true emotional connection has diminished.
- Seeking Emotional Depth for True Friendship and Love :-
If a relationship is to last, mere communication is not enough. We must seek to understand the other person’s emotions deeply. We should be present not only in moments of joy but also during their struggles. Simply saying, “I am here for you,” is not enough; providing real support through actions is crucial.
५.How Can You Do This? :-
I. Listen—not just to hear, but to truly understand.
II. Recognize the emotions hidden behind their words.
III. Encourage honest and meaningful conversations instead of surface-level talks.
IV. Understand not just their happy moments but also their struggles and hardships.
V. Show through actions that you genuinely care about them.
By making an effort to understand people on a deeper level, we can build relationships that are not just about staying connected but about truly knowing and supporting each other.
“माणसे जोडताना त्यांची मने तपासायची राहूनच जाते….!”
माणूस हा सामाजिक प्राणी आहे. तो कायमच नाती जोडत असतो—कुटुंब, मित्र, सहकारी, व्यावसायिक भागीदार, शेजारी आणि समाजातील इतर व्यक्ती. पण या नात्यांच्या गुंतागुंतीत एक महत्त्वाचा पैलू अनेकदा दुर्लक्षित राहतो—समोरील व्यक्तीच्या मनाचा खरा विचार करण्याचा.
कधी कधी आपण एखाद्या व्यक्तीशी चांगले संबंध प्रस्थापित करतो, त्यांच्यासोबत वेळ घालवतो, त्यांच्यावर विश्वास ठेवतो, पण त्यांच्या मनात नक्की काय चाललंय, त्यांच्या भावना काय आहेत, त्यांच्या वेदना, संघर्ष आणि अपेक्षा काय आहेत, याचा खोलवर विचार करायला विसरतो. त्यामुळे कधी कधी नाती वरवरची राहतात आणि कालांतराने दुरावतात.
माणसं जोडणं हे महत्त्वाचं आहे, पण त्यांचं मन समजून न घेतल्यास ती नाती खोलवर जाऊ शकत नाहीत. खऱ्या अर्थाने नातं जपायचं असेल, तर केवळ त्यांच्यासोबत राहणं पुरेसं नाही, तर त्यांच्या मनात डोकावून त्यांना समजून घेणं गरजेचं आहे. नाहीतर, कितीही लोक आपल्या आजूबाजूला असले, तरीही नाती केवळ औपचारिकतेपलीकडे जात नाहीत.
"नाती टिकवायची असतील, तर केवळ जोडण्याचा विचार करू नका, त्यांचा आत्मा, त्यांची मनं समजून घ्या."
१. नाती जुळवताना फक्त आपल्याच भावनांवर लक्ष केंद्रित करणे :-
जेव्हा आपण एखाद्या व्यक्तीशी नातं जुळवतो, तेव्हा अनेकदा आपलेच विचार, भावना आणि अपेक्षा केंद्रस्थानी असतात. आपण त्या व्यक्तीशी का जोडले जात आहोत, त्यांच्याकडून काय अपेक्षा ठेवतो, आपल्याला त्यांच्याकडून कसा प्रतिसाद मिळतो—याकडेच आपलं लक्ष असतं.
पण आपण त्यांच्याही मनात काय चाललंय, त्यांचं भावनिक आयुष्य कसं आहे, त्यांना आपल्या उपस्थितीमुळे दिलासा मिळतोय का, की ते काही सांगू न शकणाऱ्या वेदनांमध्ये आहेत, याचा विचार क्वचितच करतो. आणि त्यामुळेच अनेकदा नाती समजूतदारपणाऐवजी केवळ व्यवहारावर टिकतात.
२. ऐकण्यापेक्षा फक्त बोलण्याकडे अधिक कल असतो :-
आपण समोरील व्यक्तीशी संवाद साधतो, पण तो संवाद खऱ्या अर्थाने संवाद असतो का? अनेकदा आपण आपल्या भावना व्यक्त करण्यावर भर देतो, पण समोरील व्यक्ती काय सांगू इच्छित आहे, त्यांच्या शब्दांआड दडलेली त्यांची मनःस्थिती काय आहे, हे समजून घ्यायचं राहून जातं.
खऱ्या नात्यांसाठी केवळ बोलणं पुरेसं नसतं; ऐकण्याची आणि समजून घेण्याची वृत्ती लागते. आपण एखाद्या मित्राशी, प्रियजनाशी किंवा सहकाऱ्याशी बोलतो, पण त्यांच्या बोलण्यामागील भावना समजून घेतो का?
३. सामाजिक नात्यांमध्ये वरवरच्या व्यवहारिकतेला अधिक महत्त्व मिळते :-
आजच्या जगात माणसे जोडण्याचे माध्यम अनेक झाले आहेत—सोशल मीडिया, मेसेजिंग अॅप्स, फोन कॉल्स, व्हिडीओ कॉल्स. पण या सर्वांत एक मोठी समस्या आहे—ही नाती अधिक वरवरची होत चालली आहेत. आपण अनेक लोकांशी संपर्कात असतो, त्यांच्यासोबत बोलतो, त्यांचे फोटो आणि पोस्ट्स पाहतो, त्यांच्या यशाचा आनंद साजरा करतो. पण त्यांच्या मनात नेमकं काय चाललंय, त्यांच्या समस्या काय आहेत, ते मानसिकरीत्या कुठल्या अवस्थेत आहेत, हे समजून घेण्याचा प्रयत्न आपण किती वेळा करतो?
यामुळे नाती केवळ संपर्कापुरती मर्यादित राहतात. संवाद जरी वाढला असला, तरी खऱ्या अर्थाने ‘मन’ जोडणं कमी झालंय.
४. खऱ्या मैत्री आणि प्रेमासाठी मनाचा शोध घेणं गरजेचं आहे :-
कोणतंही नातं दीर्घकाळ टिकवायचं असेल, तर केवळ संपर्क पुरेसा नाही. समोरील व्यक्तीच्या मनाचा शोध घेतला पाहिजे. त्यांच्या सुख-दुःखात आपण त्यांच्यासोबत असलो पाहिजे. नुसतं “मी तुझ्यासोबत आहे” असं म्हणणं नाही, तर प्रत्यक्ष कृतीतून त्यांना आधार देणं महत्त्वाचं असतं.
कसं कराल?
I. ऐका, केवळ ऐकून घेण्यासाठी नाही, तर समजून घेण्यासाठी.
II. त्यांच्या शब्दांआड दडलेल्या भावना ओळखा.
III. वरवरच्या बोलण्यापेक्षा मनातील खरं बोलायला प्रोत्साहित करा.
IV. त्यांच्या आयुष्यात फक्त आनंदाचे नव्हे, तर संकटाचे क्षणही समजून घ्या.
V. त्यांना खरोखर समजून घ्यायचं आहे, हे कृतीतून दाखवा.
:-Mukund Madhukar Hingne.
avatibhavati.com 
यावर आपले मत नोंदवा