When we stand facing the sun, our shadow falls behind us — while this may be a truth, it is only a half-truth. As the position of the sun changes, so does the position of the shadow. When the sun is overhead, the shadow rests at our feet; and when the sun moves behind us, the shadow appears in front. In the same way, truth in a person’s life also shifts its place with changing circumstances.

Many times in life, we say, “This is the ultimate truth.” But life constantly teaches us that “what is true today” may change tomorrow. That’s why flexibility and awareness are essential when accepting truth. Don’t consider truth as fixed; embrace its evolving nature.

---

🔸 What is Truth? – A Relative Perspective :-

Standing facing the sun causes your shadow to fall behind you — while this is true, it isn’t universally true. The direction of the shadow changes depending on the sun’s position. Hence, this “truth” is valid only in a specific moment. In the same way, truth in human life constantly changes based on time, circumstances, experiences, and perspectives.

---

🔸 The Relativity of Truth and Life :-

• The truth of childhood is different — where a parent’s word feels like the ultimate truth.
• The truth of youth is different — formed through dreams, aspirations, and struggles.
• In old age, truth becomes an acceptance of reality — finding contentment in what remains.
• Similarly, what feels right to one person may seem wrong to another. That means truth is often based on individual perspectives.

---

🔸 Truth is Not a Fixed Entity :-

When the sun is directly overhead, the shadow shrinks beneath your feet — truth appears small, almost invisible. But when the sun moves westward, the shadow stretches in front — meaning, something that seemed meaningless yesterday may feel real today.

• What does this show?
• Truth is never constant. It evolves over time — expanding, shrinking, and taking new forms.

---

🔸 The Direction of Thought Determines the Direction of Truth :-

If you face the sun, the shadow is behind you — meaning, if you look at life with a positive mindset, problems remain behind.

But if you turn away from the sunlight — immersed in negativity — your problems (shadows) appear in front of you.

---

“सत्य हे स्थिर नसते; परिस्थितीनुसार ते आपले अस्तित्व बदलते…!”

सूर्याकडे तोंड करून उभे राहिले की आपली सावली पाठीमागे पडते हे सत्य असले तरी ते अर्धसत्य म्हणावे लागेल. कारण सूर्याची स्थिती बदलली की सावली देखील आपली स्थिती बदलते. सूर्य डोक्यावर आला की सावली आपल्या पायाशी आणि सूर्य पाठीशी गेला की सावली आपल्या पुढ्यात येते. माणसाच्या आयुष्यात सत्य देखील अशीच आपली जागा बदलते.

आपण आयुष्यात अनेकदा "हेच खरे आहे" असं म्हणतो. पण जीवन आपल्याला सतत शिकवतं की 'आजचं खरं' उद्या बदलू शकतं. म्हणूनच, सत्य स्वीकारताना लवचिकता आणि सजगता आवश्यक आहे. सत्याला स्थिर मानू नका; त्याच्या बदलत्या स्वरूपाचा स्वीकार करा.

---

🔸 सत्य म्हणजे नक्की काय? – एक सापेक्ष विचार :-

सूर्याकडे तोंड करून उभे राहिलो तर सावली पाठीमागे पडते हे सत्य असले, तरी ते सर्वसमावेशक नाही. सूर्याच्या स्थितीनुसार सावलीची दिशा बदलते, आणि म्हणूनच हे “सत्य” एका विशिष्ट क्षणापुरतेच खरं असतं. याचप्रमाणे, मानवी जीवनातील सत्यही काळ, परिस्थिती, अनुभव आणि दृष्टीकोन यांच्या आधारे सतत बदलत असतं.

---

🔸 सत्याची सापेक्षता आणि जीवन :-

• बालपणीचे सत्य वेगळे असते – जेथे आई-बाबांचे शब्द म्हणजे अंतिम सत्य वाटते.
• तरुणपणीचे सत्य वेगळे असते – स्वप्नं, आकांक्षा आणि संघर्ष यातून घडणारे विचार हे सत्य वाटतात.
• वृद्धत्वात मात्र सत्य म्हणजे वास्तवाची कबुली – जे उरले त्यात समाधान मानणे.
• याचप्रमाणे, एखादी गोष्ट एका व्यक्तीला योग्य वाटते, तीच दुसऱ्यासाठी चुकीची असू शकते. अर्थात, सत्य हे प्रत्येकाच्या दृष्टीकोनावर आधारित असतं.

---

🔸 सत्य म्हणजे स्थिर गोष्ट नाही :-

सूर्य डोक्यावर आला की सावली पायाशी येते – सत्य लहान होतं, जणू नाहीसं होतं. पण तेच सूर्य पश्चिमेकडे झुकला की सावली पुढे येते – म्हणजेच, एखादी गोष्ट कालपर्यंत फोल वाटली तरी आज ती खरी वाटू शकते.

• यातून काय कळतं?

सत्य हे निश्चित नसतं. ते काळाच्या ओघात विस्तारतं, संकुचित होतं आणि नव्याने उगम पावणारं असतं.

---

🔸 विचारांची दिशा ठरवते सत्याची दिशा :-

सूर्याकडे तोंड असेल तर सावली पाठी – म्हणजेच आपण सकारात्मक दृष्टीने आयुष्याकडे पाहिलं, तर संकटं मागे राहतात.
आणि जर आपणच सूर्यकिरणांकडे पाठ फिरवली – म्हणजे नकारात्मक विचारांमध्ये बुडालो – तर संकटं (सावल्या) आपल्या पुढे दिसतात.

---

:-Mukund Madhukar Hingne.