When Pakistan speaks about its own strength, it presents to the world an image filled with boldness and aggression. Through their speeches and actions, they create an impression that they are prepared to face any challenge. However, how strong is Pakistan in reality? This question needs to be considered calmly and deeply.
From the very beginning, Pakistan’s political leadership, which brought about the partition on the basis of religious ideology to create an independent nation, has had to run the government by relying on religious leaders and under the influence of the Pakistani military. As a result, the democratic values on which Pakistan was supposedly founded were destroyed, and it emerged merely as a theocratic state.
Although Pakistan is a nuclear-armed nation, it uses this power not for the betterment of humanity, but merely to issue threats against India. The real crucial issue is whether Pakistan’s economy, which has been sustained by militarism and religious extremism, can survive in the long run while nurturing terrorism under the banner of Islam.
"Strength is not forged solely in the fire of arms; it thrives in economic vitality, the collective wisdom of the people, and the enduring stability of national institution's. In these aspects, India stands resolute, whereas Pakistan has yet much ground to cover".
(1) Economic Aspect:
Pakistan’s economic condition is fragile. Decades of failed policies, political instability, and fostering terrorism have buried Pakistan’s economy under a mountain of debt. Borrowing from the International Monetary Fund (IMF), creditor nations like China, and the World Bank has become a necessity for their survival. Persistent inflation, currency devaluation, unemployment, and the lack of foreign investment are major crises they face.
In short, economically, Pakistan is not in a position to sustain a long-term war or a major conflict independently.
(2) Military Strength:
Pakistan certainly has a strong military. It possesses nuclear weapons and allocates a significant portion of its resources to defense. The military is the most powerful institution within Pakistan, often considered stronger than the civilian government.
However, a hidden reality remains —
Their military strength, both in numbers and technology, is relatively smaller compared to India. India’s army, navy, and air force are larger, better equipped with advanced technology, and more efficiently managed.
In summary, while Pakistan’s military can display boldness, its ability to endure a prolonged major conflict is quite limited.
(3) International Pressure and Image:
Pakistan’s international image has largely been tainted as a supporter of terrorism. Being placed on the FATF (Financial Action Task Force) grey list and facing pressure from nations like the United States, France, Russia, and Japan regarding terrorism have placed significant restrictions on their actions.
In essence, on the global stage, Pakistan is viewed with suspicion rather than sympathy.
(4) Internal Situation:
The internal situation in Pakistan is equally unstable. Separatist movements are surging in regions like Balochistan and Khyber Pakhtunkhwa. Economic crises, political turmoil, and social instability have left the common citizens deeply troubled.
Simply put, when instability festers within, it is difficult to project strength outwardly.
🔴 Conclusion:
Pakistan is not as powerful as it portrays itself to be. Its loud rhetoric and threats are largely aimed at self-defense and distracting its internal population from harsh realities.
Measured against the true standards of strength, Pakistan lags behind a stable, progressive, and robust nation like India in many areas.
They may exhibit an aggressive posture, but it stems more from an emotional agenda than from genuine strength.
“खरंच पाकिस्तान गरळ ओकतो तेव्हढ्या ताकदीचा देश आहे का…?”
पाकिस्तान हा देश जेव्हा स्वतःच्या ताकदीबद्दल बोलतो, तेव्हा तो एक धडाडीने आणि आक्रमकतेने भरलेला चेहरा जगासमोर मांडतो. त्यांच्या भाषणातून आणि कृतीतून असं चित्र उभं राहतं की ते कोणत्याही संकटाला सामोरे जाण्याची तयारी ठेवतात. मात्र प्रत्यक्ष वास्तवात पाकिस्तानची ताकद किती आहे ? याचा विचार शांतपणे आणि सखोलपणे केला पाहिजे. मुळातच धर्मवादाच्या मुद्द्यावर फाळणी घडवून आणत स्वतंत्र देशाची निर्मिती करणाऱ्या पाकिस्तानच्या राजकीय नेतृत्वाला धार्मिक नेत्यांचे बोट धरून आणि पाक लष्कराच्या इशाऱ्यावरच सत्ता चालवावी लागत असल्याने पाकिस्तानच्या निर्मितीची लोकशाहीवादी मूल्ये उद्ध्वस्त होवून केवळ धर्मांध राष्ट्र म्हणून ते उदयास आले. पाकिस्तान अण्वस्त्रधारी देश असला तरी तो शक्तीचा उपयोग मानवतेसाठी न करता फक्त भारताला धमक्या देण्यासाठीच करतो. इस्लामच्या नावाखाली दहशतवादाला पोसणाऱ्या पाकिस्तानची अर्थव्यवस्था युद्धखोरीवर टिकू शकेल का ? हाच खरा कळीचा मुद्दा आहे.
"ताकद केवळ शस्त्रात नसते, ती अर्थव्यवस्थेत, जनतेच्या समजूतदारपणात आणि देशाच्या संस्थात्मक स्थैर्यात असते. आणि या सर्व कसोट्यांवर भारत ठाम उभा आहे, तर पाकिस्तानला अजून बराच पल्ला गाठायचा आहे."
(१) आर्थिक बाजू :
पाकिस्तानची आर्थिक स्थिती कमकुवत आहे. अनेक दशके चाललेल्या अपयशी धोरणांमुळे, राजकीय अस्थिरतेमुळे आणि दहशतवाद पोसल्यामुळे पाकिस्तानची अर्थव्यवस्था कर्जाच्या ओझ्याखाली दबली आहे. आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF), चीनसारखे कर्जदार देश, आणि विश्व बँकेकडून कर्ज घेणे ही त्यांच्या अर्थव्यवस्थेची गरज बनली आहे. सततची महागाई, चलनवाढ, बेरोजगारी आणि विदेशी गुंतवणुकीचा अभाव ही त्यांची मोठी संकटं आहेत.
थोडक्यात, आर्थिकदृष्ट्या पाकिस्तान स्वतंत्रपणे दीर्घकालीन युद्ध किंवा मोठा संघर्ष टिकवू शकणार नाही.
(२) लष्करी ताकद :
पाकिस्तानकडे निश्चितच एक मजबूत लष्कर आहे. त्यांच्याकडे अण्वस्त्रे आहेत, आणि त्यांच्या संरक्षण खर्चावर त्यांचा मोठा भर आहे. लष्कर हे पाकिस्तानमधील सर्वांत प्रभावी संस्था आहे; अनेकदा ते सरकारपेक्षा जास्त ताकदीचे मानले जाते.
परंतु यामागे एक वास्तव लपलेलं आहे —
त्यांची लष्करी ताकद तुलनेने संख्यात्मक आणि तांत्रिकदृष्ट्या भारतापेक्षा लहान आहे. भारताचे लष्कर, नौदल आणि वायुदल सर्वच आघाड्यांवर पाकिस्तानपेक्षा मोठे, अधिक प्रगत तंत्रज्ञानाने सज्ज आणि चांगले व्यवस्थापित आहेत.
थोडक्यात, पाकिस्तानचा लष्कर धडाडी दाखवू शकतो, परंतु दीर्घकालीन मोठ्या संघर्षात तो फार काळ टिकून राहण्याची शक्यता कमी आहे.
(३) आंतरराष्ट्रीय दबाव आणि प्रतिमा :
पाकिस्तानची आंतरराष्ट्रीय प्रतिमा देखील मोठ्या प्रमाणावर दहशतवादाच्या आश्रयदात्याप्रमाणे झाली आहे. ‘FATF’ (Financial Action Task Force) च्या ग्रे लिस्टमध्ये राहणे, आणि अमेरिका, फ्रान्स, रशिया, जपान यांसारख्या देशांनी दहशतवादाबाबत पाकिस्तानवर दबाव टाकणे, यामुळे त्यांच्या कृतींवर निर्बंध येत आहेत.
थोडक्यात, पाकिस्तानला जागतिक स्तरावर सहानुभूतीपेक्षा संशयाने पाहिले जाते.
(४)अंतर्गत परिस्थिती :
पाकिस्तानची अंतर्गत स्थितीही अस्थिर आहे. बलुचिस्तान, खैबर-पख्तूनख्वा अशा अनेक भागांमध्ये फुटीरतावादी चळवळी उफाळल्या आहेत. आर्थिक संकट, राजकीय उलथापालथ आणि सामाजिक अस्थिरता यामुळे सामान्य जनता त्रस्त आहे.
थोडक्यात, घरात अस्थिरता असताना बाहेर ताकदीने उभं राहणं कठीण असतं.
🔴निष्कर्ष :
पाकिस्तान स्वतःला जसे दाखवतो तितका ताकदीचा देश प्रत्यक्षात नाही. त्यांच्या गप्पा, धमक्या या मुख्यतः आत्मरक्षणासाठी आणि अंतर्गत जनतेचे लक्ष विचलित करण्यासाठी असतात. प्रत्यक्ष सामर्थ्याच्या कसोटीवर भारतासारख्या स्थिर, प्रगतिशील आणि मजबूत देशाच्या तुलनेत पाकिस्तान बऱ्याच आघाड्यांवर मागे आहे.
त्यांच्याकडे आक्रमक वृत्ती आहे, पण ती वास्तविक शक्तीवर आधारित कमी आणि भावनात्मक अजेंड्यावर आधारित जास्त आहे.
:-Mukund Madhukar Hingne.
avatibhavati.com 
यावर आपले मत नोंदवा