On what subject(s) are you an authority?
“What subject are you an expert in?” – This question often makes one wonder whether to answer with pride or to humbly deflect it. In Indian culture, learning is considered a lifelong journey, which is why saying “I am an expert” may sound like overconfidence to many. Consistent work in a particular field truly leads toward mastery, but our tradition encourages that such recognition should come from others, not oneself. That’s why I consider myself a student of the art of writing – curious, diligent, and always examining myself anew. Though writing is my domain, I find more contentment in hearing others say I’m proficient, rather than declaring it myself. For true mastery belongs to the one who values humility more than his own ability. This is the philosophy that underlines my journey as a writer.
1️⃣ The Art of Writing – My Domain, My Confidence
Writing is not merely a skill for me; it is a form of spiritual practice. I have consistently worked across various forms – playwriting, literary essays, travelogues, social observations, and journalistic writing. The awards received over time, reader feedback, and recognition by various platforms have all contributed to my journey as a writer. Yet, I still hesitate to say “I am an expert,” because writing is an endless field of learning.
2️⃣ In Indian Tradition, Knowledge Equals Humility
In Indian culture, it is said, “Vidya Vinayena Shobhate” – meaning knowledge is adorned by humility. Therefore, even while working in a particular field, it is more appropriate to say “I am still learning” than to be proud of what one knows. I have absorbed this thought into my writing style as well – where I never position myself as an ‘expert,’ but always as a ‘seeker.’
3️⃣ Acceptance Matters More Than Assertion
No matter how much we write, read, or experience, we are taught that the title of ‘expert’ should be given by others, not claimed by oneself. I consider myself a writer, but I’ve never dared to call myself accomplished. If readers recognize value, depth, and consistency in my writing, that itself is the true measure of merit. Self-praise has never appealed to me.
4️⃣ Embracing Praise and Practicing Self-Evaluation
The true worth of writing is determined when readers respond to it. When someone says, “Your writing touched me,” it gives direction and encouragement. That is the real inspiration and yardstick of progress. During self-evaluation, I always aim for today’s writing to be deeper, more mature, and more impactful than yesterday’s.
5️⃣ Continuous Learning Is the Mark of True Expertise
Being well-versed in a subject doesn’t mean one stops there – the real sign of expertise is the urge to go even deeper. My writing has always evolved – through new themes, new styles, and new technologies. I approach each of these as a “student.” Once you stop learning, the flow ends – this awareness keeps me strong and motivated.
6️⃣ My Identity – A Writer, But a Humble Learner
It is certainly an honor that people recognize me as a writer. But behind that identity, I have never stopped learning. Everything I have learned throughout my writing journey has contributed to my growth. That’s why I don’t consider myself an expert – because I’m still learning, and that learning itself is my true accomplishment.
“जो आपल्या क्षमतेपेक्षा नम्रतेला मान देतो तोच खरा प्रवीण…!”
तुम्ही कोणत्या विषयांवर प्राविण्य (किंवा अधिकार) ठेवता?
“तुम्ही कोणत्या विषयाचे तज्ज्ञ आहात?” – हा प्रश्न अनेकदा अभिमानाने उत्तर द्यावा की नम्रतेने टाळावा, असा विचार करायला लावतो. भारतीय संस्कृतीत ‘शिकणं’ हे जीवनभर चालणारं कार्य मानलं जातं, त्यामुळे “मी तज्ज्ञ आहे” असं म्हणणं अनेकांना अती आत्मविश्वासाचं वाटतं. एखाद्या विषयात सातत्याने काम करत राहणं ही खरी प्रावीण्याची दिशा असते, पण त्याचा उल्लेख इतरांच्या मान्यतेतूनच व्हावा अशी संस्कृती आपल्याला लाभली आहे. म्हणूनच मी स्वतःला लेखनकलेचा विद्यार्थी मानतो – उत्सुक, प्रयत्नशील आणि स्वतःला नेहमी नव्याने तपासत राहणारा. लेखन हा माझा प्रांत असला तरी, “मी प्रवीण आहे” असं म्हणण्यापेक्षा, “लोकांनी मला तसं मानलं” हेच खरे समाधान मानतो. कारण खरा प्रावीण्य तोच, जो आपल्या क्षमतेपेक्षा नम्रतेला अधिक मान देतो. हीच विचारधारा माझ्या लेखनप्रवासाला अधोरेखित करते.
1️⃣ लेखनकला – माझं कार्यक्षेत्र, माझा आत्मविश्वास
लेखन हे केवळ एक कौशल्य नसून, माझ्यासाठी ते एक साधना आहे. नाट्यलेखन, ललित लेख, प्रवासवर्णन, सामाजिक निरीक्षणे, वृत्तलेखन – अशा विविध शैलींमध्ये मी सातत्याने लेखन करत आलो आहे. वेळोवेळी मिळालेली पारितोषिकं, वाचकांची प्रतिक्रिया आणि व्यासपीठांची निवड – या सर्व गोष्टींनी मला लेखनप्रवासात पुढे नेलं, पण “मी तज्ज्ञ आहे” असं म्हणणं आजही जमत नाही. कारण लेखन हे एक अखंड शिकण्याचं क्षेत्र आहे.
2️⃣ भारतीय परंपरेत ज्ञान म्हणजे नम्रता
भारतीय संस्कृतीत ‘विद्या विनयेन शोभते’ असं म्हटलं जातं – म्हणजेच ज्ञान हे नम्रतेनेच शोभून दिसतं. त्यामुळे एखाद्या क्षेत्रात काम करत असतानाही, त्या ज्ञानाचा गर्व न बाळगता ‘मी अजून शिकतो आहे’ ही भूमिका ठेवणे अधिक योग्य ठरते. हे विचार मी माझ्या लेखनशैलीतही आत्मसात केले आहेत – जिथे मी कधीच ‘तज्ज्ञ’ नसतो, तर ‘शोधक’ असतो.
3️⃣ प्रवृत्तीपेक्षा स्वीकार महत्त्वाचा
आपण कितीही लिहिलं, वाचलं, अनुभव घेतला तरीही ‘प्रविणत्व’ ही संज्ञा आपल्यावर इतरांनी लावावी, असाच संस्कार आहे. मी स्वतःला लेखक समजतो, पण प्रवीण समजण्याचं कधी धाडस केलं नाही. कारण इतरांनी तुमच्या लिखाणातून मूल्य, गांभीर्य आणि सातत्य पाहिलं, तर तेच खरं प्रावीण्य. स्वतःचं कौतुक स्वतः करणे ही संकुचित वृत्ती मला मान्य नाही.
4️⃣ प्रशंसेचा स्वीकार आणि आत्ममूल्यांकन
लेखनाचं खरं मूल्य तेव्हाच ठरतं, जेव्हा वाचक त्यांच्या प्रतिक्रिया देतात. कोणी “आपण लिहिलेलं माझ्या मनाला भिडलं” असं म्हणालं की, त्यातून आपल्याला दिशा मिळते. हीच खरी प्रेरणा आणि प्रावीण्याचं मोजमाप असतं. आत्ममूल्यांकन करताना मी कायम हा विचार ठेवतो की, आजचं लेखन कालच्यापेक्षा सखोल, प्रगल्भ आणि परिणामकारक असावं.
5️⃣ नवीन शिकणं हेच खऱ्या तज्ज्ञतेचं लक्षण
एखाद्या विषयात पारंगत असणं म्हणजे तेथे थांबणं नाही, तर अधिक खोलात जाण्याची गरज वाटणे हेच तज्ज्ञतेचं लक्षण आहे. माझं लेखन हे नेहमी बदलतं राहिलं आहे – नवीन विषय, नवीन शैली, नव्या तंत्रज्ञानाचा वापर. या प्रत्येक नव्या गोष्टीकडे मी “विद्यार्थी” म्हणूनच पाहतो. शिकणं थांबलं की प्रवाह संपतो – ही जाणीव मला सशक्त ठेवते.
6️⃣ माझी ओळख – लेखक, पण नम्र विद्यार्थी
एखादा लेखक म्हणून मला लोक ओळखतात, हे निश्चितच माझ्यासाठी गौरवाचं आहे. पण या ओळखीच्या आड मी ‘शिकणं’ कधीच थांबवलेलं नाही. लेखनप्रवासात मला जे जे शिकायला मिळालं, त्यातूनच मी वाढत गेलो. म्हणून मी स्वतःला तज्ज्ञ मानत नाही – कारण मी अजूनही शिकतो आहे, आणि हे शिकणं म्हणजेच माझं खऱ्या अर्थाने प्रावीण्य आहे.
:-Mukund Madhukar Hingne.
avatibhavati.com 
यावर आपले मत नोंदवा