If you have the chance to be exposed to a loving, understanding environment where the seed of compassion, loving kindness, can be watered every day, then you become a more loving person.
🕊️
We are all in search of love — in the form of a person, a relationship, or a divine presence.
But love is not just something to be experienced; it is something to be nurtured.
A loving person not only brings joy to others but also becomes a source of peace for themselves.
However, becoming truly loving is not an effortless gift — it is a form of practice, a spiritual discipline.
It requires sensitivity, understanding, and constant self-awareness.
The places, people, and environment that support this process play a crucial role.
So let us now explore — where and how does this journey toward tenderness begin?
〰️
Want to become a loving person?
Becoming a loving person is not just about loving others — it also means understanding yourself, living mindfully, and respecting the emotions of others. For this, your true ‘place’ is your mental and social environment. When the right process unfolds in the right setting, you can become a loving person — at any age, and at any stage of life.
❤️ 1️. The Birth of Tenderness Lies in a Sensitive Environment
Every person carries the seeds of love within, but they begin to sprout only in an environment filled with understanding, warmth, and acceptance. Be it a home, a meditation center, a gurukul, an ashram, or even the simple presence of a loving person — such places help nurture the roots of tenderness. The warmth and ego-free energy of these spaces can deeply transform a person’s inner world.
❤️ 2️. The Art of Listening — A Step Toward Lovingness
Wherever someone truly listens to you from the heart, you begin to feel free and open. The path to becoming loving doesn’t lie just in speaking, but in understanding others’ emotions. In such environments, a person learns to recognize others’ pain — and from that understanding, compassion naturally arises.
❤️ 3️. Self-Inquiry: Cultivating the Soil of Love
To become loving, self-reflection is essential. How much do we love ourselves? Do we accept our own flaws? To find answers to these questions, one must turn inward. Through tools like meditation, chanting, or satsang (spiritual gatherings), we gain insight into our inner being. Here, the ego begins to melt, and the true seed of love begins to blossom.
❤️ 4️. The Value of Healthy Communication and Love
Wherever clear, ego-free, and heartfelt communication is possible, trust in relationships strengthens. A loving person may speak difficult truths, but never with malice. Communication is not just about words — it’s an exchange of emotions. Hence, environments where people truly listen to you become schools of tenderness.
❤️ 5️. The Role of Compassion and Service
Where compassion and service are nurtured, people grow more loving. Living in spaces like old-age homes, orphanages, or places where service to others is central helps individuals realize the limits of their own joys and sorrows. This realization gives rise to love for others. Service teaches the essence of selfless love.
❤️ 6️. Stay Away from What Destroys Lovingness
The negativity, criticism, and constant ego in our surroundings can suppress tenderness. That’s why it’s important to distance yourself from environments full of complaints, jealousy, or intolerance. If you maintain a pure mind, surround yourself with positivity, and engage in kind actions consistently, you will — often unknowingly — grow into a more loving person.
“प्रेम तर हवंय…पण, नेमकी प्रेमळता शोधायची कुठं ?”
जर तुम्हाला प्रेमळ आणि समजूतदार वातावरणात राहण्याची संधी मिळाली, जिथे करुणा आणि प्रेमळतेचे बीज रोज सिंचित केले जाते, तर तुम्ही अधिक प्रेमळ व्यक्ती बनता.
🕊️
आपण सगळेच प्रेमाच्या शोधात असतो — एखाद्या माणसाच्या, नात्याच्या किंवा परमशक्तीच्या रूपात.
पण प्रेम हे केवळ अनुभवण्याचे नसून, जोपासण्याचेही असते.
एक प्रेमळ व्यक्ती ही जशी इतरांना आनंद देते, तशीच स्वतःसाठीही शांततेचे कारण बनते.
मात्र, प्रेमळ होणे ही सहज मिळणारी देणगी नाही, तर एक साधना आहे.
ज्यात संवेदनशीलता, समजूत, आणि सततचा आत्मपरिचय लागतो.
या प्रक्रियेला पोषक ठरणाऱ्या जागा, माणसं आणि वातावरण महत्त्वाचं ठरतं.
तर, कुठे आणि कशी घडते ही प्रेमळतेची यात्रा, हेच आपण आता जाणून घेऊया.
〰️
प्रेमळ व्यक्ती बनायचं ?
प्रेमळ व्यक्ती बनणं म्हणजे केवळ दुसऱ्यांवर प्रेम करणे नव्हे, तर स्वतःला समजून घेणं, जाणीवपूर्वक जगणं, आणि इतरांच्या भावनांचा आदर ठेवणंही होय. यासाठी तुमचं ‘ठिकाण’ म्हणजे तुमचं मानसिक आणि सामाजिक वातावरण आहे. योग्य ठिकाणी योग्य प्रक्रिया घडली, तर कोणत्याही वयात, कुठल्याही टप्प्यावर, आपण प्रेमळ बनू शकतो.
❤️१️. प्रेमळतेचा जन्म होतो ‘संवेदनशील वातावरणात’
प्रत्येक व्यक्तीमध्ये प्रेमाची बीजे असतात, पण ती उगम पावतात अशा ठिकाणी जिथे समजूत, माया आणि स्वीकाराचं वातावरण असतं. घर, ध्यानधारणा केंद्र, गुरूकुल, आश्रम किंवा काही वेळा एखादं साधं पण प्रेमळ माणसाचं सान्निध्य — हे सगळे ठिकाणं प्रेमळतेच्या अंकुराला दिशा देतात. त्या ठिकाणी असणारी उबदार आणि अहंकाररहित ऊर्जा माणसाच्या मनात खोलवर बदल घडवते.
❤️२️. ‘ऐकण्याची कला’ ही प्रेमळतेची पायरी
जिथे कोणी तुमचं मनापासून ऐकून घेतं, तिथे व्यक्ती स्वतःला अधिक मोकळं वाटू लागते. प्रेमळतेची प्रक्रिया केवळ बोलण्यात नाही, तर दुसऱ्याच्या भावनांना समजून घेण्यात असते. अशा वातावरणात व्यक्ती इतरांच्या वेदना समजून घेण्यास शिकते, आणि याच समजुतीतून करुणा निर्माण होते.
❤️३️. आत्मशोध म्हणजे प्रेमाची मशागत
प्रेमळ बनण्यासाठी आत्मपरीक्षण आवश्यक आहे. आपण स्वतःवर किती प्रेम करतो? आपण स्वतःचे दोष स्वीकारतो का? या प्रश्नांची उत्तरं मिळवण्यासाठी अंतर्मुख व्हावं लागतं. ध्यान, जप, किंवा सत्संगासारख्या साधनांच्या माध्यमातून आपण स्वतःच्या अंतरंगात डोकावतो. इथेच अहंकार वितळतो आणि खऱ्या प्रेमाचं बीज फुलायला लागतं.
❤️४️.सुसंवादाचे मूल्य आणि प्रेम
जिथे स्पष्ट, सुसंवादी आणि अहंविरहित संवाद शक्य होतो, तिथे नात्यांमध्ये विश्वास वाढतो. प्रेमळ व्यक्ती कठोर सत्य सांगते, पण त्यामागे द्वेष नसतो. संवाद हे केवळ शब्दांचं नव्हे, तर भावनांचं आदानप्रदान असतं. त्यामुळे संवादक्षम ठिकाणं — जिथे तुमचं म्हणणं नीट ऐकलं जातं — प्रेमळतेची शाळा ठरतात.
❤️५️. सहवेदना आणि सेवा यांचं स्थान
कुठेही सेवा आणि सहवेदना हे गुण जोपासले जातात, तिथे माणूस प्रेमळ होतो. वृद्धाश्रम, अनाथालयं, किंवा जिथे इतरांसाठी काम केलं जातं अशा ठिकाणी राहिलं, तर माणसाला स्वतःच्या सुख-दुःखांची सीमा समजते. तेव्हा इतरांसाठी प्रेम निर्माण होऊ लागतं. सेवा ही निःस्वार्थी प्रेम शिकवते.
❤️६. प्रेमळतेचा नाश करणाऱ्या गोष्टींपासून दूर रहा
आपण ज्या ठिकाणी असतो, तिथली नकारात्मकता, टीका, आणि सततचा अहंकार प्रेमळतेला आळा घालतात. म्हणून ज्या ठिकाणी सतत तक्रारी, मत्सर किंवा असहिष्णुता आहे, तिथून दूर राहणं हेही प्रेमळतेची एक महत्त्वाची पायरी आहे. स्वच्छ मन, सकारात्मक सान्निध्य, आणि दयाळू कृती ह्या गोष्टी सतत जोपासल्या, तर तुम्ही नकळत प्रेमळ व्यक्ती होत जाता.
:-Mukund Madhukar Hingne.
avatibhavati.com 
यावर आपले मत नोंदवा