“वाईट काळात टिकलेली मैत्री म्हणजे ऋणानुबंध असतो…!”

At least once in everyone’s life, difficult times are bound to come. During such periods, a person faces challenges on all fronts. Amidst the losses coming from all directions, sometimes they are distressed due to financial loss, and at other times, due to social disgrace. In such tough situations, even close relatives, family members, or acquaintances tend to distance themselves from the person. In these times, the friendships that endure through shared sorrow should be considered a bond of deep gratitude and connection. I have experienced this myself, and you too must have had a similar experience, to some extent…!

• This is a story from 1998. In our city, a businessman started a scheme called “Milk Bond” and collected millions of rupees from wealthy people. He lured them with the promise of doubling their money after a certain period. As a journalist, I received evidence that this was a clear “financial scam.” Following that, I went to this man’s office for an investigation. At that time, a businessman from the Sindhi community, Rakesh Narwani, who ran a refrigeration and services business next to his office, intervened and requested me not to publicize the matter. However, I did not listen to him and published the news, exposing the scam. As a result, the fraudster absconded. I later understood the reason for Rakesh Narwani’s intervention—his 1.8 million rupees were stuck in that Milk Bond scheme.
• As a journalist, I believe that the news you receive is like a poisonous snake; you shouldn’t keep it to yourself for long. Therefore, I published the news. But because the scammer fled, Narwani lost 1.8 million rupees. This marked the beginning of our friendship. He respected me for not succumbing to any temptation and for publishing the story, which strengthened our bond.
• Later, from 2010 to 2017, I went through a very difficult time. My decision to switch from print media to electronic media proved to be a mistake, which caused me to step away from journalism for a while. During this period, I tried my hand at the trading business, but I found myself in financial trouble. I would spend my days sitting in Rakesh Narwani’s office. At that time, he too was facing challenges, having suffered significant losses in his business. His image among his business peers had declined due to financial setbacks.
• Like two passengers on the same journey, we spent days reflecting on the situation we were in. We would return home in the evening, anxious about what problems the next day would bring.
• We both managed to take up small, temporary jobs that only covered our basic needs. It wasn’t until 2018 that things began to change. Now, we make it a point to meet once a week despite our busy schedules. We spend the day together, discussing life. In the end, you only truly understand the meaning of a friendship’s deep bond during tough times.

प्रत्येकाच्या आयुष्यात एकदा का होईना वाईट काळ हा येतच असतो. या काळात त्या व्यक्तीला सर्वच स्तरांवर अडचणींचा सामना करावा लागत असतो. सर्वच बाजूंनी होणाऱ्या नुकसानीत तो कधी आर्थिक नुकसानीमुळे तर कधी सामाजिक मानहानीमुळे त्रस्त झालेला असतो. अशा कठीण प्रसंगावेळी जवळचे आप्तस्वकीय, नातेवाईक किंवा ओळखीचे लोक देखील त्याच्यापासून दुरावलेले असतात. अशा काळात समदुःखी म्हणून टिकलेली मैत्री हा ऋणानुबंध समजावा. मी पण हा अनुभव घेतला आहे. तुमचा पण कमीअधिक प्रमाणात असाच अनुभव असणार…!

• १९९८ सालातील ही गोष्ट आहे. आमच्या शहरात एका व्यावसायिकाने “मिल्क बॉण्ड” स्कीम सुरू करून धनिक लोकांकडून लाखो रुपये गोळा केले होते. ठराविक मुदतीनंतर त्याने दामदुप्पट रक्कम देण्याचे आमिष दाखविले होते. हा सरळ-सरळ “आर्थिक घोटाळा” असल्याचे पुरावे पत्रकार म्हणून माझ्याकडे आले होते. त्या अनुषंगाने चौकशीसाठी मी त्या महाभागाच्या ऑफिसला पोहोचलो होतो. तेंव्हा त्याच्या कार्यालयाशेजारीच रेफ्रिजरेशन अँड सर्व्हिसेसचा व्यवसाय करणारे सिंधी समाजाचे उद्योजक राकेश नारवानी यांनी या प्रकरणात मध्यस्थी करून प्रकरणाला प्रसिद्धी न देण्याची भूमिका मांडली होती. मी मात्र त्यांचे न ऐकता बातमी प्रसिद्ध करून घोटाळ्यावर प्रकाश टाकला. परिणाम असा झाला तो घोटाळेबाज फरार झाला. राकेश नारवानी यांचे मध्यस्थीचे कारण मला नंतर समजले. त्यांचे १८ लाख रुपये त्या मिल्क बॉण्ड प्रकरणात अडकले होते.
• मिळालेली बातमी ही विषारी सापासारखी असते. ती जास्तवेळ स्वतःजवळ ठेवू नये असं मानणारा मी पत्रकार असल्याने बातमी प्रसिद्ध केली. पण घोटाळेबाज फरार झाल्याने नारवानी यांचे १८ लाखांचे नुकसान झाले होते. ही आमच्या मैत्रीची सुरुवात होती. कोणत्याही आमिषाला बळी न पडता बातमी प्रसिद्ध करणारा पत्रकार म्हणून त्यांना विशेष आदर वाटला यातूनच आमची मैत्री घट्ट होत गेली.
• पुढे २०१० ते २०१७ हा काळ माझ्यासाठी खूपच वाईट काळ ठरला होता. प्रिंट मीडियातून इलेक्ट्रॉनिक मीडियात जाण्याचा माझा निर्णय चुकला होता. त्यामुळे काहीकाळ मी पत्रकारितेतून बाहेर पडलो. याकाळात मी ट्रेडिंगचा व्यवसाय करून पाहिला. पण आर्थिक संकटात सापडलो. त्यावेळी दिवसभर मी राकेश नारवानी यांच्या ऑफिसमध्ये बसून रहायचो. याच काळात ते देखील अडचणीत सापडले होते. व्यवसायात मोठ्या प्रमाणात त्यांना नुकसान सहन करायला लागले होते. आर्थिक व्यवहार अंगलट आल्याने व्यावसायिक बंधूंमध्ये प्रतिमा खालावली होती.
• एकाच नावेतील सहप्रवासी म्हणून दिवस-दिवस आम्ही दोघेच आलेल्या परिस्थितीवर विचार करत बसायचो. उद्या कोणते प्रश्न समोर येतील याचा विचार करीत धास्तावलेल्या मनाने संध्याकाळी घरी परत जायचो.
• छोटी-मोठी अस्थायी स्वरूपाची कामे सुरू होती. पण त्यात फक्त उदरनिर्वाह होत होता. परिस्थिती पालटायला २०१८ साल उजाडावे लागले. आता कामातून वेळ काढून आठवड्यातून एकदा आम्ही आवर्जून भेटतो. दिवसभर बसून चर्चा करतो. शेवटी मैत्रीचा ऋणानुबंध काय असतो ? हे तुम्हाला वाईट काळातच समजते.

:-Mukund Madhukar Hingne.