How do you know when it’s time to unplug? What do you do to make it happen?

Though technology has made our lives easier in the modern world, constant exposure to screens, emails, notifications, and social media has led to mental fatigue. This relentless pressure distances us from our inner self. The body tires, the mind collapses, and communication in relationships fades. That is why it becomes essential to “unplug” from time to time — to take a break from technology.

This pause is a journey back to oneself — a conversation with your own self.

Unplugging shouldn't be a one-time act but a part of our lifestyle. Only when we regularly take time for ourselves can we stay truly connected with the world. Technology is a part of our life, but it is our responsibility to ensure it doesn't take control over it.

---

💢Mental Fatigue: The First Warning

When something constantly puts your mind under pressure and there comes a moment when you feel, “I can’t handle anything anymore,” that’s the first sign it’s time to unplug. Feeling tired despite having enough sleep, growing irritability, and avoiding communication — these are all signs that the mind is exhausted.

---

💢Observing Digital Habits

Constantly holding your phone, scrolling through social media first thing in the morning, and ending your day with screen time — these are indications that you’ve become dependent on technology. This habit not only wastes time but also negatively impacts mental health.

---

💢Strain in Relationships

When you start preferring your phone over interacting with your close ones, distance starts creeping into relationships. Irritability, not giving time to the other person, reduced communication — all of these are cues that it’s time to unplug.

---

💢How Can You Unplug?

To unplug, make small changes in your routine. Switch off your phone for some time each day, uninstall social media apps for a while, and observe a ‘digital detox’ day once a week. Spend time in nature, read books, go for walks, and talk to yourself — these simple practices can be very effective.

---

💢Peace and Clarity of Mind

Once you unplug, it’s like your mind is recharged with new energy. Thoughts become clearer, decision-making improves. The body feels lighter, sleep gets better, and you experience a sense of inner peace. This is the space where you rediscover yourself.

---

“रोजच्या धावपळीत स्वतःसाठी अनप्लग व्हायलाच हवं…!”

आधुनिक जगात तंत्रज्ञानाने आपले जीवन सुलभ केले असले तरी सतत स्क्रीनकडे बघणे, ईमेल्स, नोटिफिकेशन्स आणि सोशल मीडियाने आपल्याला मानसिक थकवा दिला आहे. या सततच्या दडपणामुळे आपण आपल्या अंतर्मनापासून दूर जातो. शरीर थकतं, मन कोसळतं आणि नातेसंबंधांमध्ये संवाद हरवतो. यामुळेच वेळोवेळी “अनप्लग” होणं म्हणजे तंत्रज्ञानापासून थोडा विराम घेणं, हे अत्यंत गरजेचं ठरतं.
हा विराम म्हणजेच स्वतःकडे परतण्याचा प्रवास — एक संवाद स्वतःशी.

अनप्लग होणं ही एक वेळची क्रिया नसून जीवनशैलीचा भाग व्हायला हवा. आपण नियमितपणे स्वतःसाठी वेळ काढला, तरच आपण जगाशी पूर्णतेने जोडलेले राहू शकतो. तंत्रज्ञान आपल्या जीवनाचा भाग आहे, पण त्याचे अधिपत्य होणार नाही याची जबाबदारी आपली आहे.

---

💢मानसिक थकवा: पहिला इशारा

जेव्हा एखादी गोष्ट मनावर सतत ताण निर्माण करते आणि एखाद्या क्षणी तुम्हाला वाटू लागतं की “आता काहीच झेपत नाही”, तेव्हा तो अनप्लग होण्याचा पहिला संकेत असतो. झोप पूर्ण असूनही सतत थकवा जाणवणं, मनात चिडचिड वाढणं, संवाद टाळणे — हे लक्षणं असतात की मन थकलेलं आहे.

---

💢डिजिटल सवयींचं निरीक्षण

सतत फोन हातात असणं, उठल्याबरोबर सोशल मीडिया स्क्रोल करणं, रात्री झोपण्यापूर्वीही स्क्रीनशी शेवटचा संवाद — हे संकेत आहेत की आपण तंत्रज्ञानाच्या आहारी गेलो आहोत. ही सवय फक्त वेळ वाया घालवत नाही, तर मानसिक आरोग्यावरही विपरीत परिणाम करते.

---

💢नात्यांतील ताण

जेव्हा आपल्याला आपल्या जवळच्या माणसांसोबत संवाद करण्याऐवजी मोबाइलकडे लक्ष द्यायला आवडू लागतं, तेव्हा संबंधांमध्ये अंतर निर्माण होतं. चिडचिडेपणा, समोरच्याला वेळ न देणं, संवाद कमी होणं — हे सगळं अनप्लग व्हायचं सूचक असतं.

---

💢अनप्लग होण्यासाठी काय करता येईल?

अनप्लग होण्यासाठी तुमच्या दिनचर्येत लहान बदल करा. रोज काही वेळासाठी फोन बंद ठेवा, सोशल मीडिया ॲप्स काही काळासाठी uninstall करा, आठवड्यातून एक दिवस ‘डिजिटल डिटॉक्स’ पाळा. निसर्गात वेळ घालवा, पुस्तक वाचा, चालायला जा, स्वतःशी संवाद करा — ही साधी साधनं प्रभावी ठरतात.

---

💢मनाची शांती आणि स्पष्टता

एकदा का तुम्ही अनप्लग झालात, की मनाला जणू नवी ऊर्जा मिळते. विचार स्पष्ट होतात, निर्णयक्षमता वाढते. शरीर हलकं वाटतं, झोप सुधारते, आणि एक प्रकारचा आंतरिक शांततेचा अनुभव येतो. हीच ती जागा जिथे आपण स्वतःला पुन्हा शोधतो.

---

:-Mukund Madhukar Hingne.